मंचर दि. (संजय कोकणे पाटील ) “आदिशक्तीच्या भाळीचा ईश्वर म्हणजेच आंबेगाव तालुक्यातील चिंचोली(कोकण्यांची) येथील कपालेश्वर महादेव होय……महाराष्ट्रातील साडेतीन पिठांपैकी एक असलेल्या माहूर गडाची रेणुका मातेचं पीठ असून, आदिशक्ती रेणुका माता विश्वजणनी आहे.कार्ला लेणी येथील एकविरा माता , कर्नाटकातील यल्लमा, व निघोजची मळगंगा हि आदिशक्ती रेणुका मातेची रूपे असल्याचे सांगितले जाते.
जुन्या पिढीच्या व्यक्तींकडून अशी आख्यायिका सांगितली जाते कि, “आदिशक्ती मळगंगा मातेचे” वास्तव्य चिंचोली येथील ढुम्या डोंगराजवळ होते .या काळात “धूम” नामक दैत्याने भगवान शंकरांना प्रसन्न करून वर प्राप्त केला होता. त्यानंतर निर्माण झालेल्या अहंकारापोटी “धूम” दैत्याने मानवासहित देवांना ही, घाबरून सळो कि पळो करून सोडले होते. या “धूम” राक्षसाचा वध करून पुन्हा धर्माची स्थापना व्हावी. यासाठी देवतांनी भगवान शंकरांचे आवाहन केले. परंतु “धूम” दैत्याचा वध “आदिशक्तीच्या” हातुनच होणार असल्याने, भगवान शंकरासोबत सर्व देवातांनी आदिशक्तीचा धावा केला.व आदिशक्तीने प्रसन्न होऊन मळगंगा मातेचा अवतार घेऊन या “धूम” दैत्याचा वध केला. व त्या दैत्याच्या अत्याचारातून सर्वांची सुटका केली.
पुणे जिल्ह्यातील आंबेगाव तालुक्यात घोड नदीच्या पवित्र तिरावर चिंचोली (कोकण्यांची) येथे “कपालेश्वर महादेव” या नावाने पवित्र प्राचीन शिव मंदिर आहे. या मंदिरास कपालेश्वर महादेव मंदिर म्हणून ओळख आहे. खरंतर सनातन धर्मा प्रमाणे स्त्री च्या कपाळावरचा मळवट म्हणजेच कुंकू व कपाळावरील कुंकवास “पतीचेदेवाचे ” प्रतीक म्हणून ओळखले जाते. हिंदू धर्मात पतीला परमेश्वराचे स्थान समजले जाते . व कपाळावरील मळवट(कुंकू) हे स्त्रीच्या पती परमेश्वराचे वास्तव्य दाखववितो म्हणजेच आदिशक्ती मळगंगेच्या कपाळावरील मळवट रूपाने म्हणजेच कुंकू रूपाने असलेला ईश्वर तोच कपालेश्वर महादेव होय…..
आदिशक्ती मळगंगा मातेचा निवास नगर जिल्ह्याच्या पारनेर तालुक्यात मानला जातो. परंतु आदी शक्तीची मळगंगा मातेचे एक स्थान आंबेगाव तालुक्यातील चिंचोली कोकणे याठिकाणी आहे. चिंचोली कोकण्यांची या सुमारे दीड हजार वस्तीच्या छोट्याशा गावांत श्री कपालेश्वर महादेवांचे एक अनोखं भव्य मंदिर शेकडो वर्षांपासून उभे असून हे मंदिर या गावचे ग्रामदैवत आहे. या कपालेश्वर मंदिरात प्राचीन काळापासुन अतिशय सुंदर आणि आकर्षक शिवलिंग आहे. या मंदिर व मंदिराचा गाभारा याचे अतिशय सुरेख दगडी बांधकाम जुन्या काळात करण्यात आलेले आहे.तसेच नदीकाठचा परिसर निसर्गाच्या अनोख्या अविष्काराची साक्ष देतो त्यामुळे येथे दर्शनासाठी येणाऱ्या भाविकाच्या मनात सकारात्मकता व प्रसन्नता निर्माण होते. तसेच भाविकांच्या मनोकामना पूर्ण करणारे जागृत देवस्थान म्हणून या मंदिराची ओळख आहे.
कपालेश्वर महादेव यात्रा दरवर्षी माघ शुद्ध दशमी या पवित्र शुभ मुहूर्तावर यात्रा मोठ्या उत्साहात संपन्न होत असते. दरवर्षी यात्रा उत्सवाच्या निमित्त गावामध्ये हरिनाम सप्ताहाचे आयोजन केले जाते पंचक्रोशीतील भक्त भाविकांसाठी ही एक पर्वणीच असते.त्यासोबत कुस्त्यांचा जंगी आखाडा, हारतुरे यांची भव्य मिरवणूक काढली जाते. गावातील पुरुषाबरोबरच सर्व महिला पाण्याच्या घागरी घेऊन मिरवणुकीमध्ये सहभागी होतात. लेझीम, ढोल, वाजंत्री या पारंपारिक वाद्यांच्या मंगल गजरामध्ये अतिशय भव्य व नेत्रदीपक मिरवणूक सर्वांचे आकर्षन ठरते करते. नोकरी व व्यवसायाच्या निमित्ताने मुंबई, पुणे आदी शहरांमध्ये वास्तव्यास असलेले सर्व चिंचोलीकर भक्ती भावाने सहकुटुंब श्री कपालेश्वर महादेवांचा अभिषेक करण्यासाठी व आशीर्वाद घेण्यासाठी प्रतीवर्षी गावी येतात. यात्रेच्या निमित्ताने संपूर्ण दिवसभर विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात येते.
त्याचप्रमाणे दरवर्षी येणाऱ्या श्रावण मासात भगवान शिवशंकराचे रूप असलेले कपालेश्वर महाराजांचे मंदिरात शिवलिंगावर दुग्धभिषेक करून रुद्र पूजा केली जाते. तसेच श्रावणी सोमवार निमित्त फुलांची आकर्षक व दिव्यांची सजावट करून साजविले जाते. ग्रामदैवत श्री कपालेश्वर महाराज यात्रा उत्सवाबरोबरच गावात आदिशक्ती मळगंगा मातामंदिर , हनुमान मंदिर, मुक्ता देवी मंदिर, विठ्ठल रुक्मिणी मातेचे मंदिर असून या सर्व देवतांचे उत्सव मोठ्या उत्साहात साजरे केले जातात सध्याच्या काळाच्या ओघात गावचं रूप बदलत असूनहि गावातील जुन्या वा नवीन फळीतील मंडळींनी आपला धार्मिक, समाजिक व सांस्कृतिक वसा जपून ठेवला आहे.
मंचर दि. (प्रतिनिधी) पक्षाचे नेते व राज्याचे उपमुख्यमंत्री भीमाशंकर येथे दर्शनाला येणार असताना जिल्हाप्रमुख व माजी सरपंचांच्या नियोजनावर पाणी पाडत जेष्ठ पदाधिकार्याने केलेल्या कुरघुडीमुळे आंबेगाव तालुक्यात शिंदेच्या शिवसेनेलाही गट बाजीचे ग्रहण लागल्याची चर्चाच तालुक्यात सर्वत्र सुरु जगली आहे.
“सत्तेचे सगळेच चहाते असतात. “शिंदेची शिवसेना,सत्तेत असल्यापासुन त्यापक्षाकडे सध्या भरती सुरु आहे. पण यामुळे पक्ष बळकट होण्या ऐवजी सर्वत्र गट बाजीला उधान आले असल्याचे बोलले जात असून, त्याचा प्रत्यक्ष प्रत्यय पुणे जिल्यातील आंबेगाव तालुक्यात दिसून आल्याची चर्चा सर्वत्र सुरु आहे.”
“म्हणतात णा कानामागून मागून आली आणि तिखट झाली” या म्हणी प्रमाणे आगोदर पक्षात असलेल्या आपल्या सहकार्याना व जेष्ठ पदाधिकाऱ्यांना नव्याने पक्षात आलेल्या कार्यकर्त्यांची खोड मोडण्यात मजा येते असेच म्हणावे लागेत म्हणूनच विश्वासात न घेताचे कारण पुढे करत क्काही जेष्ठ पदाधीकाऱ्यांनी नवनिर्वाचित जिल्हाप्रमुख व उबाटा पक्षातून शिंदे च्या पक्षात आलेल्या माजी सरपंचांची खोड मोडण्यासाठीच केला उतात्याप मात्र यशस्वी झाला असेच म्हणावे लागेल
घडले असे कि,मंचर शहराचे माजी सरपंच आणी शिंदे सेनेचे नवनिर्वाचित जिल्हा प्रमुख यांनी राज्याचे उप मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्यावर आपल्या एकनिष्ठतेची छाप पाडून आपले वर्चस्व वाढविण्याचा घाट घातल्याची कुणकुण काही जेष्ठ नेत्यांना लागल्या नंतर तालुक्यात राजकीय कुरघुडी ला सुरवात झाली. नवनिर्वाचित जिल्हा प्रमुख व माजी सरपंच यांनी घोडेगाव येथे मोठी बॅनरबाजी करीत सत्काराचे आयोजनही केले. पण ज्या ठिकाणी उपमुख्यमंत्री यांचे वाहन सत्कारासाठी थांबणार होते. त्याचे अगोदरच्या स्थळी उप मुख्यमंत्र्यांचा ताफा थांबावून काही जेष्ठ पदाधिकाऱ्यांनी उपमुख्यमंत्र्यांचा सत्कार केला व सत्कार झाला असे सांगत उपमुख्यमंत्र्यांचा ताफा काढून दिला.
दरम्यान पुढे सत्कारच्या नियोजित स्थळी उपमुख्यमंत्री यांचा ताफा आल्यानंतर जमलेल्या शिव सैनिकांनी जयजयकारच्या घोषणा दिल्या त्याच सोबत ढोल ताशांचा आवाज झाला. जेसीबी ने फुलांची पुष्पावृष्टी हि करण्यात आली पण सत्कार अगोदरच झाला आहे असे समजत उपमुख्यमंत्री साहेबांनी याकडे दुर्लक्ष केले व गाडीच्या काचा हि खाली ना करता गाड्याचा ताफा तसाच पुढे सरकत श्री क्षेत्र भीमाशंकर शिवज्योतिर्लिंगाच्या दर्शनासाठी रवाना झाला याठिकाणी जमलेल्या शिवसैनिकांची, कार्यकर्त्यांची यामुळे घोर निराशा झाली व नवनिर्वाचित जिल्हाप्रमुख व नव्यानेच शिंदेच्या शिवसेनेत सामील झालेले मंचरच्या त्या नेत्याचा उपमुख्यमंत्री साहेबांचा सत्कार करण्याच्या त्या सर्व नियोजनावर पाणी पडले.
दरम्यान यातूनचा आंबेगाव तालुक्यात सध्या वर्चस्वची लढाई शिंदे गटात सुरु झाली असल्याची चर्चा सुरु झाली आहे. अशीच एकमेकांत सुरु असलेली कुरघुडी शिवसेना शिंदे गटास मात्र येणाऱ्या जिल्हा परिषद व पंचायत समिती निवडणुकामध्ये महागात पडू शकते अशी शक्यता सर्वत्र वर्तविली जात आहे यातून शिंदेच्या शिवसेनेतही गटा तटाचे राजकारण मोठ्या प्रमाणावर सुरु असलेले दिसून येत आहे.
मंचर दि. (सदानंद शेवाळे)- गेल्या दोन दिवसापासुन डिंभे धरण परीक्षेत्रात सुरु असलेल्या पावासामुळे धरणातील पाण्याची पातली वाढल्यामुळे घोड नदीपात्रात पाण्याचा विसर्ग सुरु करण्यात आला असून नदिकाठच्या नागरिकांनी सतर्क राहावे असे आवाहन कुकडी प्रकल्प अभियंता यांनी केले आहे
दरम्यान डिंभे धरण पाणलोट क्षेत्रात संततधार पाऊस सुरु असल्यामुळे डिंभे धरण क्षेत्रातील ओढ्या नाल्यांना मोठ्याप्रमाणा वर पाणी आले असल्यामुळे डिंभे धरणातील पाण्याची पातळी झपाट्याने वाढत चालली आहे सध्या धरणामध्ये ९४% पाणी असून खबरदारीच्छा उपाय म्हणून धरणातून आज दि १९/८/२०२५ रोजी दुपारी २ वाजताच्या सुमारास ३००० क्यूसेस ने पाण्याचा विसर्ग घोड नदी पात्रात करण्यात आला आहे. धरणातील पाणी पातळी झपाट्याने वाढत असून सध्या धरणातून तीन हजार क्यूसेस पाणी नदीपात्रात सोडण्यात आले आहे.
.दरम्यान पावसाचा वाढता जोर पहाता घोड नदीपात्रात डिंभे धरणातून विसर्ग वाढवण्याची देखील शक्यता आहे.त्यामुळे, नदीकाठच्या गावांतील सतर्क राहावे.तसेच नदीपात्रात किंवा नदीकाठी कोणीही जाऊ नये व आपल्या जनावरांना जाऊ देऊ नये.त्याचप्रमाणे आपल्या गावातील लोकांना ही माहिती कळावी म्हणून सतर्कतेचा इशारा पूर नियंत्रण कक्ष कार्यकारी अभियंता कुकडी पाटबंधारे विभाग नारायणगाव यांचे वतीने देण्यात आला आहे.
भीमाशंकर दि (प्रतिनिधी)आदिवासी समाज्याच्या न्याय हक्कासाठी आपल्या रक्ताचे बलिदान देणाऱ्या वीर क्रांतिकारक होनाजी केंगले, बिरासा मुंडा तसेच राघोजी भांगरे यांच्या स्मुर्ती जपत जागतिक आदिवासी क्रांती दिन जांभोरी ता. आंबेगाव येथे मोठ्या उत्साहात साजरा करण्यात आला.
इंग्रजी सत्तेच्या विरोधात बंड पुकारत गरीब दिन दुबळ्या आदिवासी जनतेला न्याय मिळवून देण्यासाठी आपल्या प्राणांची आहुती देत रक्त सांडणाऱ्या आदिवासी क्रांतिकारकांची जन्मभूमी जांभोरी हे गाव असून आदिवासी समाज्याचा धाण्या वाघ आदिवासी क्रांतिकारक होनाजी केंगले. बिरसा मुंडा राघोजी भांगरे निसर्गवासी माजी सभापती शंकरराव विठ्ठल केंगले यांच्या प्रतिमेचे पूजन करून करून त्यांच्या स्मृतीना आवाहन करण्यासाठी येथील दूध डेअरी पासून आद्यक्रांतिकारक होनाजी केंगले यांच्या स्मारकपर्यंत प्रचंड रैली काढण्यात आली.
दरम्यान या वेळी प्रतिमेचे पूजन करताना जांभोरी गावच्या सरपंच सुनंदाताई पारधी.उपसरपंच बबन केंगले. पोलिस पाटील नवनाथ केंगले. बिरसा ब्रिगेड शाखा जांभोरीचे अध्यक्ष सुनिल गिरंगे. राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाचे पश्चिम विभागाचे युवानेते मारुती दादा केंगले. लखन पारधी. सागर काठे. शिक्षक पतसंस्थेचे आंबेगाव तालुका सभापती संजय केंगले. विकास पोटे. भिमा केंगले. शांताराम केंगले. दत्ता गिरंगे. किसन शेळके. पेसा अध्यक्ष मारुती केंगले. अंकुश गिरंगे. मिना केंगले. लताबाई केंगले. राजेंद्र उभे. दिगंबर केंगले. गणपत काठे. तंटामुक्ती अध्यक्ष नामदेव भोकटे. निवृत्ती केंगले. निलेश गिरंगे. नितीन गिरंगे. विठ्ठल पारधी कांताराम केंगले लक्ष्मण केंगले बबन केंगले . जांभोरी गावचे सर्व ग्रामस्थ उपस्थित होते.
त्याचप्रमाणे जांभोरी गाव हे आदिवासी क्रांतिकारकांची जन्मभूमी म्हणुन ओळखली जाते. याठीकाणी होनाजी केंगले यांचे स्मारक शासनाने निर्माण करावे अशी मागणी जांभोरी ग्रामस्थानी शासन दरबारी केली असून तत्कालीन मुख्यमंत्री. एकनाथराव शिंदे साहेब. तत्कालीन उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस साहेब. तत्कालीन उपमुख्यमंत्री अजित दादा पवार साहेब. तत्कालीन सहकारमंत्री गृहमंत्री नामदार दिलीपराव वळसे पाटील साहेब माजी खासदार शिवाजी दादा आढळराव पाटील साहेब खासदार डॉ. अमोल कोल्हे साहेब यांना निवेदन गेल्या वर्षी देण्यात आल्या असून शासन दरबारी पाठपुरावा केला जात आहे याबाबत शासनाने तात्काळ दखल घेऊन जांभोरी येथे राष्ट्रीय स्मारक बांधवे ज्यामुळे भावी पिढीला या आदिवासी क्रांतिकारकाच्या त्यागाची व बलिदानाची गाथा समजेल व यातून पुढील युवा पिढीत देशभक्ती वाढीस लागेल
दरम्यान या कार्यकामाचे आयोजन बिरसा ब्रिगेड शाखा जांभोरी. जांभोरी ग्रामविकास फाऊंडेशन जांभोरी.ग्रामविकास प्रतिष्ठान जांभोरी नांदुरकीचीवाडी. व्यंकोजी दूध उत्पादक सहकारी संस्था जांभोरी. ग्रामपंचायत कार्यालय जांभोरी. यांनी केले. कार्यक्रमानिमित आदिवासी दिवसाबद्दल माहिती विकास पोटे यांनी सांगितली तर सुत्र संचालन अंकूश गिरंगे यांनी केले.
राजकीय1 year ago
राजकीय10 months ago
राजकीय1 year ago
राजकीय12 months ago
सामाजिक1 year ago